هوشمندتر از رایانه

مسابقات قهرمانی بریتانیا از 28 جولای در سالن "سنت جورج" در شهر لیورپول اغاز شد. این مسابقات هر ساله شاهد حضور اساتید کهنه کار و جوانان جویای نام بسیاری است که رقابتی زیبا را ترتیب می دهند. استاد بین المللی کهنه کار

" مالکوم پین " که علاوه بر شطرنج خبرنگاری خبره نیز می باشد در روزنامه " دیلی تلگراف " مورخه 26 جولای به معرفی یکی از چهره های جوان مسابقات امسال می پردازد. استاد 29 ساله "سیمون ویلیامز" که دوست و هم بازی پین در باشگاه شطرنج مالماسون پاریس می باشد. مالکوم پین در گزارش خویش یک بازی درخشان از این استاد بزرگ را با تفسیری مختصر ارئه می کند اما جذابیت این بازی و پیچیدگی های موجود در ان سبب شد تا با استفاده از قوی ترین نرم افزارهای رایانه ای همچون Fritz , Rybka و Deep Junior به تحلیل عمیق تر این بازی زیبا بپردازم. انچه در این میان بیش از پیش مرا شگفت زده ساخت قدرت تحلیل فوق العاده برنامه Deep Junior در پوزیسیون های پیچیده ترکیبی بود . در حالی که برنامه Rybka با ریتینگ 3050!! قوی ترین نرم افزار شطرنج موجود در بازار شمرده می شود, با این حال در تحلیل واریانت های پیچیده در وضعیت های ترکیبی نتوانست قدرت و صلابت همچون Deep Junior از خود نشان دهد. گزارش اصلی ارائه شده توسط مالکوم پین همراه با تفسیرهای مفصل تر را به حضورتان تقدیم می کنیم:

در استانه برگزاری مسابقات قهرمانی انگلیس که تا چندی دیگر در لیورپول اغاز می شود سلام و درود خود را نثار

"سیمون ویلیامز" می کنم و برای وی که در استانه امسال به عنوان استاد بزرگی دست یافته است ارزوی موفقیت دارم. من و سیمون هر دو عضو باشگاه "رویال مالماسون" پاریس هستیم که امسال توانست به لیگ دسته اول باشگاه های فرانسه راه یابد. بخش اعظمی از این موفقیت مرهون حضور درخشان سیمون ویلیامز بود که توانست در میز نخست 9.5 امتیاز از 11 بازی کسب نموده و با عملکردی معدل ریتینگ 2600 به کار خویش پایان دهد.

بازی زیر یکی از پیروزی های درخشان ویلیامز است که از پیچیدگی های خارق العاده ای برخوردار می باشد. اگر شما ان را با یک برنامه رایانه ای تحلیل نمایید در کمال شگفتی متوجه خواهید شد که ایده های قدرتمندانه سفید از دید تیزبین رایانه پنهان مانده و در بسیار ی از وضعیت ها موقعیت سفید بازنده نشان داده می شود. ام چه مرا بیش از پیش مجذوب این بازی ساحته است عمق ایده های قدرتمندانه تهاجمی سفید است. بازی می توانست به صورت یک برد کسل کننده معمول برای سفید پایان پذیرد اما سیمون متوجه یک ایده قربانی شگفت انگیز وزیر در بازی می شود و پا در میان جنگل پیچیدگی ها می گذارد! سیاه در این میان یک ایده دفاعی عمیق را از دست می دهد و در اخربازی نیز مغلوب تکنیک قدرتمندانه سیمون می شود.

Williams,S (2475) - Carlhammar,M (2349) [B87]

French Nationale II

1.e4 c5 2.Nf3 d6 3.d4 cxd4 4.Nxd4 Nf6 5.Nc3 a6 6.Bc4 e6 7.Bb3 b5 8.Bg5 Be7 9.Qf3 Ra7 10.0-0-0 Qa5 11.Bd2N Qc7 12.Be3 Rb7 13.g4دیاگرام

نوبت سیاه

این ایده استاندارد سفید برای راندن اسب سیاه از خانه f6 می باشد.

13…0-0

پس از 13...Nfd7 سفید هر دو امکان زیر را در اختیار داشت:

I) 14.Bxe6 Ne5 15.Bxf7+ Nxf7 16.Nd5

II) 14.Nf5 exf5 15.Nd5 Qd8 16.gxf5

اما به عقیده من سیاه در قلعه رفتن تعجیل می کند. بازی بسیاری از اساتید از جمله کاسپاروف در واریانت شونینگن نشان می دهد که کسب امکان بازی متقابل با 13...b4! در این وضعیت مهم تر از ساده سازی کار سفید با قلعه رفتن شاه می باشد. به عنوان مثال:

I) 14.Nce2 Nfd7 15.h4 ( 15.Bxe6 Ne5!=/+ ) 15...Nc5 16.g5 Nbd7

همچنین :

II) 14.Na4 Nc6 15.g5 Nd7 16.h4 Nxd4 17.Rxd4 Ne5 18.Qg2 Bd7

با امکانات متقابل برای طرفین.

14.g5 Nfd7 15.g6!دیاگرام

نوبت سیاه

15... Nc5?

یک اشتباه تکنیکی بد که تهاجم قدرتمندی را به سفید می بخشد. سیاه به دنبال شکار فیل سفیدرو سفید است که فشاری مضاقع را برپوزیسیون سیاه وارد می اورد اما ادامه درست عبارت بود از:

15...hxg6 16.Nxe6 Ne5! 17.Nxc7 Nxf3 18.N7d5

و سفید تنها از یک برتری وضعیتی جزئی برخوردار بود.

16.gxh7+± Kh8

شکار پیاده سفید هم به حمله ای خطرناک برای وی منتهی می شد:

16...Kxh7 17.Rhg1 g6 ( 17...Bf6 18.Rg3 )18.h4

17.Rhg1 Bf6 18.Rg2!?

سیمون غرق در تفکر است. ادامه سر راست تر برای حفظ ابتکار عمل سفید عبارت بود از:

18.Qg3 g6 19.Bg5 Bxg5+ 20.Qxg5 Kxh7 21.h4

18...Nc6دیاگرام

نوبت سفید

19.Qxf6!!?

با این قربانی وزیر سفید پا در میان پیچیدگی ها می گذارد. قربانی وزیر ان هم در چنین وضعیتی که برد انی برای سفید دیده نمی شود شهامت بسیاری می طلبد! قطعا هیچ برنامه رایانه ای این حرکت را تایید نمی کند اما انچه به این حرکت که حقیقتا بهترین هم نیست قدرت می بخشد تاثیر روانی فوق العاده شدید ان بر حریفی است که زیر فشار شدید برای یافتن حرکات تدافعی دقیق قرار دارد.ادامه سرراست برای سفید عبارت بود از : 19.Nxc6 Qxc6 20.Bh6!و سیاه در برابر امکانات تهاجمی گوناگون سفید هیچ دفاعی ندارد.

19…gxf6 20.Rdg1

و سفید تهدید مات در دو حرکت را دارد. پاسخ بعدی سیاه اجباری است.

20…Ne7 21.Bh6 Re8 22.Bg7+ Kxh7دیاگرام

نوبت سفید

23.Rg3!

سفید همچنان تهدید مات را نگه می دارد. و پاسخ سیاه نیز همچنان اجباری است.

23…Ng6 24.Bxf6 Kg8دیاگرام

24...Rh8 25.Rh3+ Kg8 26.Rxh8#

نوبت سفید

25.h4!

سفید همچنان فشار را بر پوزیسیون سیاه حفظ می کند. این حرکت نه تنها سوار سیاه را تهدید می کند بلکه ستون h را نیز برای تهاجم رخ های سفید به پوزیسیون سیاه می گشاید. ادامه 25.Rh3 Kf8! به چیزی بیش از تساوی نمی انجامید.

ادامه 25.Nf5 نیز بسیار وسوسه انگیز می نمود. اما پس از ادامه زیر :

25.Nf5 Nxb3+ 26.axb3 exf5 27.Rh3 Kf8 28.Nd5 Rxe4 ( 28...Qc5 29.Rh8+ Nxh8 30.Bg7+ Kg8 31.Nf6# ) 29.Nxc7 Rxc7

و حالا برتری کمی سیاه است که حرف اول و اخر را در بازی می زند.

25...b4?!

ادامه دقیق تر عبارت بود از 25...Nd7 و حالا:

26.Nxe6 Rxe6

ادامه 26...fxe6 27.Rxg6+ Kf7 پس از 28.Nd5!! به یک برد زیبا برای سفید می انجامید. دیاگرام:

نوبت سیاه

27.Rxg6+ fxg6 28.Bxe6+ Kf8 29.Nd5 Qc5 30.Be7+دیاگرام

نوبت سیاه

و حالا سیاه دو گزینه برای انتخاب دارد:

I) 30...Ke8? 31.Rxg6 Qxf2 32.Bxd7+ ( 32.Rg8+ Nf8 33.Rxf8+ Qxf8 34.Bxf8 Bxe6 35.Bxd6= ) 32...Kf7□

این تنها حرکت قابل قبول است هر دو ادامه 32...Kxd7? 33.Rxd6+ Ke8 34.Rd8+ Kf7 35.Rf8++- و

32...Bxd7 33.Rg8+ Kf7 34.Rf8++- به از دست رفتن وزیر و باخت سیاه منتهی می شد.

33.Rf6+ Qxf6 34.Bxf6 Rxd7 35.h5

و نتیجه منطقی برای این پوزیسیون تساوی است.

II) 30...Kg7 31.h5 Ne5 32.Bxc8 Rxe7 33.Nxe7 Qxf2 34.Rd1 Qf4+ 35.Kb1 Qxe4 36.hxg6 Nc4 37.Nf5+ Kxg6 38.Nxd6 Nxd6 39.Rxd6+ Kg5 40.a3دیاگرام

نوبت سیاه

رایانه این پوزیسیون را برای به نفع سیاه ارزیابی می نماید اما رسیدن به برد در پشت میز مسابقه در این وضعیت چیز دیگری است. اما چالش برانگیزترین ادامه 25...d5 می باشد و حالا پس از ادامه منطقی زیر:

26.e5 Nd7 27.Nxe6 Rxe6 28.Nxd5 Qc5 29.h5 Ndxe5 ( 29...Qxf2 30.hxg6 Nxe5 31.gxf7+ Kxf7 32.Rg7+ Ke8 33.Rg8+ Kd7 34.Rd8+ Kc6 35.Rxc8+ Kd6 36.Rd1= ) 30.hxg6 Nxg6 31.Rc3 Qf8

دیاگرام

نوبت سفید

به نظر می رسد که سیاه تهدیدات ماتی سفید را دفع نموده و از حاشیه امنیت برخوردار می باشد. این پوزیسیون نیازمند بررسی دقیق است.

26.h5 bxc3 27.hxg6 Nxe4دیاگرام

نوبت سفید

28.Nf5!! Nxf6

28...Nxg3 تنها به مات می انجامد: 29.Nh6+ Kf8 30.g7 و تمام!

29.Rh1 cxb2+ 30.Kb1 fxg6

تلاش سیاه برای از میدان به در کردن سواران سفید نیز با 30...Rxb3 چیزی از حدت حمله حریف نمی کاست:

30...Rxb3 31.gxf7+ Kxf7 32.Rg7+ Kf8 33.Rh8+ Ng8 34.Rhxg8#

اما ادامه 30...exf5 به تساوی منتهی می شد:

30...exf5 31.gxf7+ Kf8 32.Rh8+ Ke7 33.Re3+ Be6 34.fxe8Q+ Nxe8 35.Rxe6+ Kf7 36.Rexe8+ Kf6دیاگرام

نوبت سفید

37.Ref8+

حرکت 37.Rhg8 با پاسخ درخشان 37…d5!! مواجه می شود. و سپس 38.Bxd5? Qxc2+! و برد با سیاه است.

37... Kg5 (37...Ke5 38.Re8+ Kf4 39.Rh4+ Kg5 40.Reh8+-) 38.Rfg8+ Kf4 39.Rh4+ Kf3 40.Bd5+ Ke2 41.Re8+ Kf1=

و شاه سیاه از کیش دائم خلاصی ندارد.

31.Rxg6+ Qg7 32.Nxg7 Rxg7 33.Rxf6 d5 34.Kxb2 Bd7 35.Kc3 Rf8 36.Rh8+ Kxh8 37.Rxf8+ Kh7

سفید تمامی کمیت قربانی داده را بازپس گرفته است و مهره های وی در این اخربازی حاصل از موقعیت فعال تری برخوردارند اما تبدیل این برتری به برد نیازمند به تکنیکی قدرتمند می باشد.

38.Kd4دیاگرام

نوبت سیاه

38...Kg6?!

38...Rg4+ انتخاب دقیق تری بود با این حال پس از ادامه زیر:

39.Ke5 Kg7 40.Ra8 Re4+ 41.Kd6 Bb5 42.f3 Re3 43.f4 Re4 44.f5 exf5 45.Bxd5 Rh4 46.Rc8

سفید همچنان برتری پوزیسیونی خویش را حفظ می کرد. گر چه ابدیل ان به برد حدیث دیگری است.

39.Ke5 Rf7 40.Rxf7 Kxf7دیاگرام

نوبت سفید

41.c4! dxc4 42.Bxc4 a5 43.Kd6 Be8 ) 43...Bc8 44.Kc7 ( 44.Bxe6+ Kf6 45.f4 Bg6 46.Bd7 Bb1 47.a3 Bc2 48.Kc5 Ke7 49.Bg4 a4 50.Kb4 Kd6 51.Kc4 Bb3+ 52.Kb4 Bc2 53.Bh5 Ke6 54.Be8 Kf5 55.Bxa4 Be4 56.Bd7+ Kxf4 57.a4 Ke3 ) 57...Ke5 58.Kc5 ( 58.Kc5دیاگرام

پیاده سفید به سوی وزارت خواهد رفت و سیاه نمی تواند از پیشروی ان جلوگیری نماید. سیاه تسلیم شد.

ترجمه و تنظیم : دکتر مهدی رضائیان

................................................................................................

در هر کجای ایران هستید اگر مایل به خرید پستی نرم افزار قدرتمند Junior 10 می باشید ( نرم افزار مورد اسفاده کاسپاروف برای تحلیل بازی ها) می تواتنید با ما مکاتبه نمایید: shatranj4u@gmail.com