مسابقات سنتی دورتموند امسال از تاریخ 28 ژوئن الی 6 جولای در شهر دورتموند المان برگزار شد. در کنار بزرگانی چون کرامنیک , لکو , ایوانچوک و ممدیاروف چهره هایی جوان و جویای نام همچون گوستاوسون استاد بزرگ المانی و نپومنیاچی استاد بزرگ روس در یک تورنمنت هشت دوری به مصاف یکدیگر رفتند. از بیست هشت بازی انجام شده تنها یازده بازی با نتیجه قطعی همراه بود و بقیه ( تقریبا %60 از بازی ها) با تساوی خاتمه یافت.
در پایان استاد بزرگ مجاری "پتر لکو" با کسب 4.5 امتیاز مقام نخست را کسب کرد اما انچه که بیش از پیش در این مسابقات مورد توجه قرار گرفت قعر نشینی دو استاد بزرگ نامدار "ولادیمیر کرامنیک" و " لوک وان ولی" بود.
Naiditsch,A (2624) - Kramnik,V (2788) [C42]
Sparkassen Dortmund GER (3), 01.07.2008
1.e4 e5 2.Nf3 Nf6 3.Nxe5 d6 4.Nf3 Nxe4 5.d4 d5 6.Bd3 Nc6 7.0-0 Be7 8.Re1 Bg4 9.c4 Nf6 10.Nc3 Bxf3
اگر سیاه بخواهد می تواند با توصل به 10...0-0 از ورود به جدال تئوریک در این شاخه اجتناب ورزد.
11.Qxf3 Nxd4 12.Qd1 Ne6 13.cxd5
گزینه دیگر 13.Bf5 می باشد به عنوان مثال:
13.Bf5 dxc4 14.Qa4+ c6 15.Bxe6 fxe6 16.Qxc4 0-0 17.Qxe6+ Rf7 18.Be3 Qd6 19.Qxd6
همراه با تساوی . اناند – کرامنیک ( ماینز 2001 )
13...Nxd5 14.Bb5+ c6 15.Nxd5 cxb5 16.Bf4
ادامه سنتی برای سفید عبارت بود از:
16.Qb3 0-0 17.Nxe7+ Qxe7 18.Qxb5 a6 19.Qb3 Rfd8 20.Be3 Rac8 21.Rac1 h6 22.h3 Nd4
با تساوی . کاسپاروف – کارپوف ( مسکو 1985 )
16...Nxf4 17.Rxe7+ Kf8 18.Re5 Qd6 دیاگرام
نوبت سفید
19.Qd2!
استاد المانی کرامنیک را درزیر فشار حمله خویش نگه می دارد. این احتمالا بهترین راه برای در منگنه قرار دادن کرامنیک می باشد. پیش از این ادامه زیر بازی شده بود:
19.Rf5 Rd8 20.Ne3 Qxd1+ 21.Rxd1 Rxd1+ 22.Nxd1 Ne6 23.Rxb5 b6 24.Nc3 Ke7
با تساوی. قاسمجانوف – یوسوپوف ( اسن 2001 )
البته سفید ادامه ضعیف 19.Qd4? را هم ازموده بود:
19.Qd4? f6 20.Qxf4 Qxe5 21.Qb4+ Kf7 22.Qb3 Kg6 23.Rd1 Rhe8 -/+
و سفید در ادامه تسلیم شد. کامینسکی – هاول ( قهرمانی المان 1992 )
19...Ng6
حرکتی که پیدا کردن ان یک ساعت از وقت قهرمان سابق جهان را می گیرد . با این حال به نظر می رسد که این بهترین ادامه نباشد...اجازه دهید نیم نگاهی هم به دیگر امکانات سیاه داشته باشیم:
I) 19...f6 20.Rf5 Ng6
ادامه 20...Ne6 21.Qc3 اشکارا بد می باشد چرا که طوفانی بنیان شکن حول پیاده f6 در جریان است.
21.Nxf6! Qxd2 22.Ne4+ Kg8 23.Nxd2
و سفید یک پیاده کامل پیش است.
اما رایانه ادامه 19...Qxe5!, را پیشنهاد می نماید.
II) 19...Qxe5! 20.Qb4+ Ke8
قطعا نه ادامه 20...Kg8?? 21.Ne7+ Kf8 22.Ng6+
21.Re1
بی پروایی بیش از حد برای سفید منفعتی ندارد. به عنوان مثال:
21.Qxb5+!? Kd8 ( 21...Kf8?? 22.Qc5+ ) 22.Rd1 Ne2+ 23.Kh1
(23.Kf1? Nd4, به سبب ادامه زیر بازنده است چرا که وزیر سفید ناچار به محافظت از خانه е2 می باشد وسیاه یک رخ کامل پیش است!: 24.Qxb7?? Qe2+ 25.Kg1 Qxd1#)
23...Nd4 24.Qxb7 Rc8 25.h3 ∞دیاگرام
نوبت سیاه
و در این پوزیسیون مبهم قطعا راه نجاتی برای سیاه وجود دارد. به عنوان مثال. برنامه رایانه ای Rybka ادامه زیر را برای سیاه نشان می دهد:
25...Qd6 26.Qxf7 Rc5 27.Qxg7 Rxd5 28.Qxh8+ Kc7 29.Qxh7+ Kb6 30.Qd3 دیاگرام
و حالا راه نجات سیاه در ترکیب زیبای زیر است:
نوبت سیاه
30...Nf3! 31.Qb3+ Ka6 32.Qa4+ Kb7 33.Qb3+ Ka6
کیش دائم!
21...Ne2 + □ 22.Kf1 Rc8 □
در صورت 22...Qxd5 وزیر سیاه از دست خواهد رفت چرا که: 23.Rxe2+ Kd7 24.Rd2, و حالا رخ سیاه فرصتی برای فعال شدن ندارد چرا که شاه سیاه در معرض حملات ماتی قرار گرفته است.
23.f4!
تعجبل و طمع ورزی سفید برای به دام انداختن وزیر حریف یک اشتباه جبران ناپذیر بود:
23.Rxe2?? Rc1+ 24.Re1 Rxe1+ 25.Qxe1 Qxe1+ 26.Kxe1 Kd7-+
و سیاه برنده بود.
23...Qxd5 24.Rxe2+ Kd7 ( 24...Kd8?? 25.Qe7# ) 25.Rd2 دیاگرام
نوبت سیاه
باز هم وزیر سیاه از دست خواهد رفت اما در این جا واضح است که سیاه جبران کافی برای حفظ تساوی را در اختیار دارد چرا که رخ وی بر خلاف موقعیت پیشین از وضعیتی فعال بهره مند است. به عنوان مثال:
25...Rc5 26.Rxd5+ Rxd5 27.Qb3 Ke6 28.Qe3+ Kd6 29.Qxa7 Rc8! 30.Qxb7 Rc2 31.Qb6+ Kd7 32.Qb7+
و چیزی بیش از کیش دائم نصیب سفید نخواهد شد... در کل به نظر می رسد که نواوری سفید "یک بار مصرف" می باشد.
20.Ree1 f6
ادامه 20...Rd8 چیزی را برای سیاه تغییر نمی دهد چرا که به عنوان مثال:
20...Rd8 21.Rad1 Ne7 (21...f6 22.Qa5± ; 21...a6? 22.Qa5 h5? 23.Nf6! Qxd1 24.Qb4+ Qd6 25.Qxd6+ Rxd6 26.Re8# ) 22.Qe3 Nc6
ادامه 22...Nxd5 تنها به باخت منتهی می شد:
22...Nxd5 23.Rxd5! Qf6 (23...Qxd5 24.Qe7+ Kg8 25.Qe8+! ) 24.Rxd8+ Qxd8 25.Qc5+ Kg8 26.Qc7!+-
با ایده 26...Qf8 27.Qd7 و در ادامه Re8
23.Nf6! Qxf6 (23...Qxd1 24.Qc5+ Qd6 25.Qxd6+ Rxd6 26.Re8# ) 24.Qc5+ Kg8 دیاگرام
نوبت سفید
25.Rd6!!
و وزیر سیاه از دست خواهد رفت چرا که وی ناچار به باقی ماندن در قطر h4-d8 می باشد در غیر این صورت سیاه مات خواهد شد. به عنوان مثال :
25...Qh4 ( 25...Qxd6 26.Qxd6 Rxd6 27.Re8# ) 26.g3
و الی اخر.
21.Rad1
تجمع سواران سنگین سفید در مرکز به زودی به بار خواهد نشست...
21...Kf7
سیاه رخ ها به یکدیگر متصل می کند اما وزیر وی از کف رفته است. ادامه های دیگر نیز راه نجاتی برای سیاه در خود نداشتند به عنوان مثال:
21...Re8 22.Rxe8+ Kxe8 23.Nxf6+!
( ادامه زیر اشکارا ضعیف تر بود:
23.Qe2+ Kf7 24.Qxb5 Rd8!? ( 24...b6 25.Nc3 Qe6 26.Rd7+ Ne7 27.Rxa7 ) 25.Qxb7+ Rd7 26.Qb3 Qe6
سفید یک پیاده بیشتر دارد اما به عقیده من هنوز هیچ چیزی در بازی معلوم نیست. ..)
23...Qxf6 24.Qd7+ Kf8 25.Qc8+ Kf7 26.Rd7+ Ne7 27.Qxh8 Qxb2 28.Qd8 Qb1+ 29.Rd1 Qxa2 30.Qd3 دیاگرام
نوبت سیاه
به نظر می رسد در پوزیسیون حاصله برهنه بودن شاه سیاه عاملی مهم تر از تعداد پیاده های وی می باشد. برنامه Rybka این وضعیت را به اندازه + 1.62 به نفع سفید ارزیابی می نماید.
ادامه 21...Ne5 نیز گرهی از مشکلات سیاه نمی گشاید چرا که:
21...Ne5 22.Qc3!? Rd8 23.Ne3 Qb6 24.Rxd8+ Qxd8 25.Rd1 Qe8 26.Qc7 Nf7 27.Rd7
با برتری قاطع سفید.
22.Qe3 Rhe8
22...Rhd8 نیز با پاسخی مشابه از سوی سفید مواجه می شد:
23.Ne7! Qxd1 ( 23...Qxe7 24.Qb3+ Kf8 25.Rxe7 Nxe7 ) 24.Qe6+ Kf8 ( 24...Ke8 25.Nxg6# ) 25.Qg8#
و اگر سیاه تلاش نماید تا با 22...Qc6 قدرتمند ترین سوار خویش را از زیر فشار نامرئی رخ سفید برهاند انگاه با پاسخ کوبنده سفید مواجه می شود:
22...Qc6 23.Ne7 Nxe7 24.Qxe7+ Kg6 25.Rd7 Rag8 (25...Rhg8 26.Qf7+ Kh6 27.g4+- ) 26.Qf7+ Kh6 27.Rd3
و الی اخر.
23.Ne7! Qxe7
پس از ادامه 23...Rxe7 24.Rxd6 Rxe3 25.Rxe3 سفید به راحتی می توانست برتری کمی خویش را به ثمر برساند.
24.Qb3+ Kf8 25.Rxe7 Rxe7 26.Qxb5
سفید با دقت تمام بازی می کند.
26...Rae8 27.g3 Ne5
شاید تعویض رخ ها اخرین راه برای نجات سیاه بود:
27...Re1+ 28.Rxe1 Rxe1+ 29.Kg2 Re7
28.Kg2 Nc6 29.b4 a6 30.Qb6 h6 31.a4
پیادگان سفید اهسته و ارام اما بدون هیچ مانعی در جناح وزیر پیشروی می کنند...
31...Ne5 32.Qc5 Kg8 دیاگرام
نوبت سفید
33.b5
سفید با وجود چنین برتری کمی نباید هم چندان تعجیلی در ادامه کار داشته باشد اما سفید امکان اجرای یک ترکیب زیبا را نیز در اختیار داشت:
33.Rd8! Rxd8 34.Qxe7 Rd7 35.Qe8+ Kh7 36.f4 Rd2+ 37.Kh3 Nc6 دیاگرام
نوبت سفید
و حالا:
38.Qe4+ Kg8 39.b5 axb5 40.axb5 Nd8
اسب سیاه به ناچار در موقعیتی غیرفعال جای گرفته است اکنون هنگام تشکیل شبکه ماتی است.
41.Qe8+ Kh7 42.f5 Rd4 43.Qe7 Rd2 44.Kg4 Rd4+ 45.Kh5 Rd5 46.g4 Rd2 47.h4 Rd5 دیاگرام
نوبت سفید
48.g5!
سفید پناهگاه شاه نگون بخت سیاه را به زیبایی می شکافد.
48...hxg5 49.hxg5 Rxf5 (49...fxg5 50.f6+- ) 50.Qxd8 Rxg5+ 51.Kh4
و حالا سیاه هیچ راه نجاتی ندارد به عنوان مثال: 51...Rxb5?? 52.Qd3+
سفید به راحتی قادر به حفظ پیاده خویش در ستون b و شکار همتای سیاه رنگ وی است. پس از ان برد سفید بسیار ساده می باشد.
33...axb5 34.axb5 Nf7 35.h4
پیادگان سفید به پیش می تازند و عرصه برای برای جولان سواران حریف تنگ و تنگ تر می سازند...
35...Kh8 36.Rd2 Kg8 37.Kh3 Kh8 38.f4 Kg8 39.h5 Kh8 40.Qf5 Nd8 41.Rd7 Ne6
تعویض رخ ها نیز گرهی از مشکلات سیاه نمی گشاید چرا که :
41...Rxd7 42.Qxd7 Rf8 43.Qe7 Rg8 44.Kg4
شاه سفید به کمک وزیر خویش برای شکار اسب نگون بخت سیاه در d8 می شتابد و پس از ان سیاه چاره ای جز تسلیم نخواهد داشت.
42.Qd5
پیاده b7 از کف رفته است و سیاه دلیلی برای ادامه مقاومت نمی بیند. سیاه تسلیم شد. باید برای کرامنیک بسیار خوش وقت بود که این نواوری در دورتموند اتفاق افتاد ونه در بن!!!( جایی که قرار است تا دو ماه دیگر مسابقه دوجانبه اناند و کرامنیک بر سر عنوان قهرمانی در انجا برگزار شود.)
اما نوار ناکامی های قهرمان سابق جهان در واریانت مستحکم پتروف همچنان ادامه داشت...شکست دیگر وی در برابر ایوانچوک اتفاق افتاد. تفسیر بازی از استاد بزرگ "سرگئی زاگربلنی" می باشد.
Ivanchuk,V(2740)-Kramnik,V(2788)[C42]
Sparkassen Dortmund GER (7), 06.07.2008
1.e4 e5 2.Nf3 Nf6 3.Nxe5 d6 4.Nf3 Nxe4 5.d4 d5 6.Bd3 Nc6 7.0-0 Be7 8.Re1 Bg4 9.c4 Nf6 10.Nc3 Bxf3 11.Qxf3 Nxd4 12.Qd1 Ne6 13.cxd5 Nxd5 14.Bb5+ c6 15.Nxd5 cxb5دیاگرام
نوبت سفید
16.Qh5
ایوانچوک از پا گزاردن در واریانت انتخابی نایدیچ که با 16.Bf4 ادامه می یابد طفره می رود.
16...0-0 17.Nxe7+
این ادامه پیشنهادی استاد بزرگ "ارتور یوسوپوف" می باشد که از متخصصین این شروع بازی به شمار می رود.
17... Qxe7 18.Qxb5 Rfd8 19.Be3 a6 20.Qb3 Rac8 21.h3 h6دیاگرام
نوبت سفید
22.Rad1
پیش از این سفید ادامه مسالمت امیز تر 22.Rac1 را ازموده بود : 22.Rac1 Nd4 23.Bxd4 1/2-1/2
ساورونکوف – اسویریوف ( تالین 2005 )
22...Rxd1 23.Rxd1 b5 24.Rd3 Rc6 25.Qd5 Qe8
تلاش برای نفوذ به اردوگاه سفید و جناح وزیر توسعه نیافته ان بسیار وسوسه انگیز می نمود اما پس از ادامه زیر:
25...Rc2?! 26.Qa8+ Kh7 27.Qe4+ Kg8?! 28.Ra3 Rxb2? 29.Rxa6
همه چیز باب میل سفید بود.
26.Rd2 Qc8
ادامه حاصل از 26...Rc1+ به پوزیسیونی می انجامید که چندان باب میل کرامنیک نبود:
26...Rc1+ 27.Kh2 Qb8+ 28.Qd6 ( 28.g3?! ) 28...Qxd6+ 29.Rxd6 Rc2 30.Rxa6 Rxb2
گر چه وضعیت برای سیاه چندان جالب به نظر نمی رسد اما به نظر نمی اید که نتیجه ای بهتر از تساوی در انتظار سفید باشد.
27.b3 Rc3 28.h4 دیاگرام
نوبت سیاه
28...a5?!
ادامه ای که چندان منطقی نمی نمایاند. کرامنیک پوزیسیون پیادگان جناح وزیر خویش را به شدت تضعبف می نماید. این که واسیلی در دام کودکانه 29.Qxb5?? Rxe3 30.fxe3 Qc1+ 31.Kh2 Qxd2 بسیار دور از ذهن می نماید. ادامه Qb8 با ایده تعویض رخ ها شایسته بررسی جدی بود.
29.Rd1 Rc2 30.Qxb5
حرکت 30.a4 چالش انگیز ترین ادامه بود چرا که پس از ادامه منطقی 30...bxa4 31.bxa4 Rc4 32.Qxa5 Rxh4
حالا این سوال جدی مطرح است که ایا پیاده а5 برای سفید مهم تر است یا h4 ؟ پاسخ به این شوال به هیچ عنوان ساده نیست اما به هر حال پس از ادامه ارائه شده سفید از یک پیاده قدرتمند در جناح وزیر برخوردار است اما در مقابل از ضعف جناح شاه خویش رنج می برد.
30...Rxa2 31.h5
واضح است که حرکاتی مانند 31.Rd7 یا 31.Rc1 به هیچ عنوان باب میل ایوانچوک نیست. با وجود انکه پوزیسیون همچنان متعادل است اما سیاه با یک مشکل بزرگ روبرو است. نداشتن طرح مناسب برای ادامه بازی...
31...Nf8 32.Rd4 Qc7 33.Rd1 Rb2
اگر سیاه می خواست با 33... Qc8 به دنبال تساوی با تکرار حرکات باشد سفید می توانست با Kh2 یا Rd6 از تکرار حرکات طفره رود.
34.Rc1 Qd7 35.Qb8 دیاگرام
نوبت سیاه
35...Rc2! 36.Ra1
حرکت 36.Rxc2?! انتخابی ضعیف تر بود چرا که :
36.Rxc2?! Qd1+ 37.Kh2 Qxh5+ 38.Kg3 Qg6+ 39.Kh2 Qxc2
و سفید چیزی بیش از تساوی با کیش دائم در اختیار ندارد: 40.Bf4 Qxf2 41.Bd6 Qh4+ 42.Kg1 Qe1+
36...Qf5
ادامه 36... Qd5 انتخابی دقیق تر بود چرا که به سفید اجازه انجام حرکت بعدی را نمی داد.
37.Qd8 Qxh5 38.Rxa5 Qg4 39.Ra4
پس از ادامه 39.Rc5 هم سیاه همچنان قادر بود تا بازی را حفظ نماید: 39...Ra2 40.Rc1 Qe4 41.Bc5 Ra8 و الی اخر.
39...Qd7!?
کرامنیک نشان می دهد که ترسی از پا گذاشتن به یک اخربازی رخ با وجود یک پیاده رونده برای سفید ندارد. چرا که پیاده سفید تا وزارت راهی دراز در پیش دارد.
40.Rd4
ادامه 40.Ra8 منطقی تر به نظر می رسید اما با این حال سیاه همچنان می توانست با 40... Kh7! تساوی را در بازی حفظ نماید.
نوبت سفید
41.b4
قطعا ابتکار عمل بازی در دستان سفید قرار دارد. قربانی 41.Bxh6!?, بسیار وسوسه انگیز می نمود اما به چیزی بیش از تساوی نمی انجامید:
41.Bxh6!? Rc8 ( 41...Qxb3 42.Rg4+- ) 42.Qg5 Ng6! ( 42...Ne6? 43.Qg3 Kh7 44.Rh4! gxh6 45.Qe3 Ng5 46.Qxg5 Rc6 با پوزیسیونی دشوار برای سیاه ) 43.Rd8+ Kh7 44.Rxc8 Qxc8 45.Qc1! Qe6 46.Be3 Qxb3 و الی اخر
41...Rb2 42.Bd2
ادامه 42.Bf4 بسیار پر تحرک تر می نمود اما پس از ادامه منطقی زیر:
42.Bf4 Rxb4 43.Rxb4 Qxb4 44.Bd6 Qe1+ 45.Kh2 Qxf2 46.Qxf8+ Kh7
و به نظر نمی رسد که سیاه در این وضعیت با وجود یک سوار کمتر بازنده باشد. گر چه تحلیل دقیق این امر جای تامل دارد
42...Rb1+ 43.Kh2 Qb5 44.Qd5 Qe2 45.Be3 Ng6 46.Qf5
حرکت 46.Re4 پس از ادامه زیر به چیزی بیش از تساوی نمی انجامید:
46.Re4 Rd1 47.Qf5 Qf1 48.Re8+ Kh7 49.Qxf7 Qh1+ 50.Kg3 Qh4+ 51.Kf3 Qh5+ 52.Kg3 Qh4+
همراه با کیش دائم.
46.Qf5 Qf1 47.Kg3 Rb3 48.Re4دیاگرام
حرکت 48.Rd8+ پس از ادامه زیر به تساوی منتهی می شد:
48.Rd8+ Kh7 49.Qxf7 Rxe3+ 50.Kh2 Ne7 51.Rd7 Re4 52.Rxe7 Rxe7 53.Qxe7 Qxf2
نوبت سیاه
48...Nf8?
اشتباه کشنده. تنها راه نجات برای سیاه عبارت بود از 48... Qh1!, و پیاده f7 ایمن است چرا که رخ سفید قادر به ترک عرض چهارم نمی باشد.
49.Rf4!
و سیاه تسلیم شد. یک تراژدی کامل برای کرامنیک که استاد دفاع در پوزیسیون هایی ضعیف تر می باشد.
..................................................................................
ایا شما هم از علاقه مندان دفاع پتروف هستید؟ ایا می خواهید از اخرین دست اوردهای تئوریک مطلع شوید؟ ایا نمی دانید که چگونه باید در برابر این سلاح قدرتمند سیاه مقابله نمایید؟ ما به شما سه DVD زیر را پیشنهاد می نماییم:
1. "راهنمایی های قهرمان جهان در دفاع پتروف" از استاد بزرگ قاسمجانوف که شامل بهترین بازی های اقهرمان سابق فیده در این شروع بازی می باشد.
2. "بهترین بازی های من در دفاع پتروف" از استاد بزرگ شیروف که شامل بهترین بازی های این استاد بزرگ و تاکتیسین مشهور در این شروع بازی می باشد.
3. "ایده های جدید در دفاع پتروف" از استاد بزرگ هارزوی شامل تحلیل اخرین دست اوردهای تئوریک در این شروع بازی می باشد که توسط سایت معتبر ICC منتشر شده است.
